Pretor Wincenty

Mgr inż. Wincenty Pretor pracował w Instytucie Techniki Górniczej KOMAG (dawniej ZKMPW / CMG KOMAG) – 38 lat, tj. w latach 1960-1998. Pracę rozpoczął jako absolwent Wydziału Górniczego Politechniki Śląskiej. Przeszedł kolejno wszystkie szczeble kariery zawodowej od młodszego konstruktora, kierownika zespołu, kierownika Zakładu Terenowego Obudów Zmechanizowanych przy FZOS FAZOS w Tarnowskich Górach, do Zastępcy Dyrektora ds. Badawczo-Rozwojowych – I Zastępcy Dyrektora CMG KOMAG.

Wniósł twórczy wkład w projektowanie, konstruowanie i wdrażanie do przemysłu krajowego i na eksport, nowoczesnych rozwiązań obudów zmechanizowanych i kompleksów ścianowych, w szczególności do pokładów silnie nachylonych i stromych oraz do ścian eksploatowanych systemem z podsadzką hydrauliczną i pneumatyczną. Był konstruktorem prowadzącym szeregu nowych typów obudów zmechanizowanych. Wydał 22 publikacje z tego zakresu w formie artykułów w czasopismach i referatów wygłoszonych na sympozjach i konferencjach. Artykuły na temat obudów zmechanizowanych dla różnych systemów eksploatacji zostały opublikowane w czasopismach: „Mechanizacja Górnictwa”, „Przegląd Techniczny” oraz „Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa”.

Do najważniejszych prac naukowo-badawczych i konstrukcyjnych (zrealizowanych przez mgr. inż. Wincentego Pretora), w latach osiemdziesiątych należy zaliczyć:

• nowy typ obudowy zmechanizowanej charakteryzujący się tym, że poszczególne sekcje obudowy poruszają się pod stropem na przegubowych łącznikach z oderwaniem podstaw stojaków od spągu. Dzięki temu obudowy wykazywały stabilność na nachyleniach do 90°. Pozytywne wyniki stosowania obudów wiszących typu SOW-1a, SOW-40. SOW-50 w nowym oryginalnym rozwiązaniu uzyskano w ścianach pokładów o nachyleniu 0-70° w kopalniach: „Sośnica”, „Victoria”, „Nowa Ruda”, „Szczygłowice” oraz w warunkach węgierskiego Zjednoczenia MECSEKI SZENBANYAK PECS, do którego wyeksportowano 5 kompletów tych obudów.
• obudowę wiszącą SOW-P z przesuwną tamą podsadzkową. Zastosowana w konstrukcji obudowy tama podsadzkowa umożliwiała uniezależnienie procesu urabiania od procesu podsadzania. Obudowa ta została zastosowana w kopalni „Mysłowice” i kopalni „Pokój”. Obudowa umożliwiła pracę na podłożu piaskowym, dzięki zastosowaniu przegubowych cięgien, zezwalając na przesuwanie sekcji pod stropem z oderwaniem spągnic od spągu,
• obudowę zmechanizowaną SOW-80TP z przesuwną tamą podsadzkową do warstwowego systemu eksploatacji z podsadzką hydrauliczną. W obudowie zastosowano oryginalną konstrukcję przesuwnej tamy podsadzkowej, która zdała egzamin ruchowy zarówno w I oraz II warstwach na podłożu piaskowym w kopalni „Czerwone Zagłębie”. Do konstrukcji obudowy wprowadzono nowy sposób łączenia stropnicy przedniej z tylną za pomocą usztywniającego przegubu resorowego. Kolejne komplety ścianowe przedmiotowej obudowy zostały wdrożone w kopalniach: „Szombierki”, „Czerwone Zagłębie” i „Pokój”,
• urządzenie do transportu i montażu obudowy SOW-40, które umożliwiało bezpieczny transport i zabudowę kompletnie zmontowanych sekcji obudów typu wiszącego w wyrobiskach ścianowych prowadzonych w pokładach nachylonych i stromych. Urządzenie to stanowiło wyposażenie dla obudów typu wiszącego i zostało wdrożone w kopalniach krajowych i zagranicznych z kompletami ścianowymi obudów typu SOW-40, SOW-50, SOW-15/26, SOW-14/24 i ZOW-2,
• opracowanie dokumentacji technicznej, przeprowadzenie badań stanowiskowych i eksploatacyjnych, wdrożenie do produkcji seryjnej i powszechnego stosowania w obudowach zmechanizowanych stojakowego bloku zaworowego na emulsję,
• opracowanie dokumentacji technicznej, przeprowadzenie badań stanowiskowych i dołowych w warunkach eksploatacyjnych kopalni „Jan” stacji kotwiąco-przesuwającej napęd zwrotny,
• opracowanie dokumentacji obudowy przystosowanej do warunków eksploatacyjnych kopalni „Bolesław Śmiały”, nadzór nad wykonawstwem, wdrożenie do badań eksploatacyjnych zmechanizowanej obudowy ramowej OSM-1B.
• Opracowanie dokumentacji technicznej oraz nadzór konstruktorski nad wykonaniem oraz wdrożeniem do eksploatacji w kopalni „Sośnica” i „Victoria” stacji kotwiąco-przesuwnej dla ścian prowadzonych w pokładach stromych.

Do osiągnięć naukowo badawczych i konstrukcyjnych z lat dziewięćdziesiątych należy zaliczyć:

• opracowanie założeń i dokumentacji technicznej obudów zmechanizowanych do podsadzki pneumatycznej typu: FAZOS-17/27-POp, FAZOS-15/28-Op, FAZOS‑19/37‑POp i FAZOS-12/23-Pop,
• opracowanie i wdrożenie do produkcji i stosowania w kopalniach kompletów ścianowych obudowy PIOMA-25/45-Oz i PIOMA-27/47-Oz oraz do warunków wzmożonego ciśnienia górotworu obudowy PIOMA-17/37-POz,
• opracowanie założeń techniczno-ekonomicznych dokumentacji technicznej obudowy zmechanizowanej FAZOS-18/32-Pp do systemu kierowania stropem z podsadzką hydrauliczną,
• opracowanie i wdrożenie do produkcji i stosowania w kopalniach typoszeregu zmechanizowanych obudów trójsekcyjnych, w tym: FAZOS-20/35-OzT; FAZOS‑17/32‑OzT i FAZOS-12/25-OzT,
• opracowanie i wdrożenie do produkcji i stosowania w kopalniach osłonowych obudów zawałowych, przewidzianych do systemu prowadzenia ścian z zastosowaniem podsadzki hydraulicznej,
• opracowanie i wdrożenie do produkcji i stosowania obudów typu wiszącego jak: SOW‑14/24-Pz, SOW-14/24-Pobierkowa, SOW-15/26-Jugosławia i SOW-07/13-Pz,
• opracowanie oraz wdrożenie do produkcji i stosowania zmechanizowanych obudów typu ramowego: FAZOS-18/35-Pz, FAZOS-19/37-Pp, FAZOS-12/23-Pz, FAZOS-15/25-Pp, KOMAG-FR.

Mgr inż. Wincenty Pretor jest autorem bądź współautorem ponad stu patentów i ponad trzydziestu wzorów użytkowych, w większości zastosowanych w przemyśle, z czego sześć uzyskało nagrody Ministra Górnictwa i Energetyki oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Uzyskał kilka dyplomów, w tym Honorowy Dyplom za wkład pracy i działalność związaną z wdrażaniem mechanizacji w polskim górnictwie węglowym. Za swe osiągnięcia zawodowe otrzymał Brązowy, Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi oraz wyróżniony został odznakami: Zasłużony dla Przemysłu Maszyn Górniczych i Zasłużony dla Górnictwa.

Wincenty Pretor zmarł 23.06.2016 roku.