Klich Adam

Prof. zw. dr hab. inż. Adam Klich urodził się w 1927 roku w Grybowie, w rodzinie nauczycielskiej, ojciec był inspektorem szkolnym. Maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym w Wieliczce w 1947 roku. Studia na Wydziale Górniczym AGH ukończył w 1951 roku. Stopień doktora nauk technicznych (1963 rok) i następnie doktora habilitowanego (1967 rok) uzyskał na Wydziale Maszyn Górniczych i Hutniczych. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1974 roku, natomiast profesora zwyczajnego - w 1984 roku.

Działalność naukowo-dydaktyczną rozpoczął w 1954 roku w Katedrze Maszyn i Urządzeń Górniczych na Wydziale Maszyn Górniczych i Hutniczych, AGH Kraków. Ważniejsze stanowiska i pełnione funkcje w AGH to: prodziekan Wydziału Maszyn Górniczych i Hutniczych (1969-1978), zastępca dyrektora (1974-1982), a następnie dyrektor (1982-1993) Instytutu Maszyn Górniczych, Przeróbczych i Automatyki. Po reorganizacji, od 1993 do 1998 roku, pełnił funkcję kierownika Katedry Maszyn Górniczych i Urządzeń Utylizacji Odpadów. Był też kierownikiem Zakładu Maszyn Przeróbczych i Urządzeń Powierzchniowych (1973-1982) oraz Zakładu Maszyn i Urządzeń Górnictwa Podziemnego (1982-1993). Kierował także specjalistycznymi studiami podyplomowymi.

Poza AGH pełnił wiele funkcji i był powoływany m.in. do Komitetu Górnictwa PAN (1990-2006) jako przewodniczący Sekcji Mechanizacji Górnictwa, Komitetu Nagród Państwowych - Sekcja Geologia, Górnictwo i Energetyka (1988-1991), Komitetu Badań Naukowych w Zespole Górnictwa i Energetyki – Rada Naukowo-Techniczna ds. Górnictwa (1985-1987), Komisji Oceny Maszyn Ministra Górnictwa i Energetyki ( 1987-1990) oraz Zespołu Koordynacyjnego Ministra Górnictwa i Energetyki ds. Przepisów Górnictwa Węglowego (1981-1985).

Ponadto był członkiem Rady Naukowej GIG – Katowice (1985-1993) oraz Rady Naukowej Instytutu Techniki Górniczej KOMAG Gliwice od 1973 do 2015 roku, przewodnicząc Radzie przez trzy kadencje (1988-1999). W Wyższym Urzędzie Górniczym działał w Komisji ds. Obudów Zmechanizowanych
i Kierowania Stropem (1996-2004). Był członkiem Rady Naukowej Instytutu Przeróbki Surowców Mineralnych AGH (1974-1976). Uczestniczył w pracach Rady Naukowej Środowiskowego Laboratorium Badania Lin Stalowych AGH (1983-1990), Rady Naukowo-Technicznej COBP Separator (1973-1974), Kolegium Gwarectwa Mechanizacji Górnictwa POLMAG Katowice(1985-1990), KGHM Polska Miedź w Komisji Koordynacyjnej ds. transportu szybowego i odwadniania w nowo budowanych kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego (1973-1975) oraz Rady Nadzorczej ZM LEGMET (1992-2002), Zjednoczenia Budownictwa Górniczego w Zespole ds. górniczych urządzeń transportu pionowego w głębionych szybach (1973-1978).

Ponadto brał udział w pracach Zespołu ds. Cynku i Ołowiu przy Zakładach Górniczo-Hutniczych Bolesław w Bukownie (1983-1988), Zespołu ds. Opracowania Studium Rozwoju Urządzeń Szybowych ORTEM Katowice (1973-1974) oraz Zespole Uczelniano-Przemysłowego Projektu Rządowego PR-2, dotyczącego projektu i założeń techniczno-ekonomicznych Rud Żelaza Krzemianki koło Suwałk (1975-1980).

Jako członek Komitetów i Rad Redakcyjnych uczestniczył, bądź nadal uczestniczy w następujących pracach: Underground Mining Engineering – Uniwersitet w Belgradzie (1997-2005), Instytut Technik Górniczych – Redaktor Naukowy Monografii KOMEKO, KOMTECH, CYLINDER, TRANSPORT SZYBOWY, Prace Naukowe, Czasopismo – MASZYNY GÓRNICZE – od 2001 r., Czasopismo MECHANIZACJA I AUTOMATYZACJA W GÓRNICTWIE –EMAG Katowice (1955-2008).

Należy podkreślić wieloletnią aktywność Profesora Klicha w zakresie współpracy zagranicznej z wieloma ośrodkami naukowymi w ramach Forum Katedr Maszyn Górniczych (1958 do 2004) z Uniwersytetami Technicznymi w Koszycach ( Słowacja), Ostrawie ( Czechy), Miszkolcu ( Węgry), Freibergu, Magdeburgu, Padeborn-Meschede, Bochum (Niemcy ), Moskwie i Doniecku ( byłe ZSRR) oraz Petrosani ( Rumunia).

Podczas konferencji brał udział w wymianie doświadczeń z następującymi ośrodkami naukowymi - University of Missourii Rolla (USA), University Laval Quebec i National Research Council Ottawa (Kanada), Tohoku University Tokio (Japonia), University od Mining Pekin (CHRL), Cheng Kung University Taipei (Tajwan), University Notthingham (Wielka Brytania), Paryska Wyższa Szkoła Górnicza ENSMP – Fontainbleu (Francja) oraz Banaras Hindu University Varanasi (Indie).

Profesor Klich był członkiem następujących zagranicznych organizacji: International Society of Water Jet Technology Golden, Colorado - USA (1989-2000), International Komitee „Hydromechanisation” - Niemcy (1976-2001), AWT Arbeitskreis Wasserstrahltechnologie, Universitet Hannover (od 1990 roku), Messengut Transport durch Rohrleitungen, Universitet Padeborn, Meschede (1986-2000) w Niemczech.

Podstawową działalnością Profesora była praca dydaktyczna. Jako nauczyciel akademicki wychował wielu absolwentów. Był promotorem około 250 dyplomantów: inżynierów i magistrów inżynierów. Może poszczycić się bogatym dorobkiem w zakresie rozwoju kadry naukowej. Był promotorem jedenastu prac doktorskich, w tym jednej zagranicznej oraz opracował sześćdziesiąt recenzji prac doktorskich i habilitacyjnych oraz opinii dotyczących tytułów naukowych, m.in. dla zagranicznych pracowników naukowych z Czech, byłej Jugosławii, Ukrainy oraz Australii. Opracował także dwie opinie dla Senatorów AGH związane z nadaniem doktoratów Honoris Causa dla prof. dr inż. K. Spiesa z RWTH w Akwizgranie (Achen) – Niemcy oraz prof. dr hab. inż. O. Popowicza z Politechniki Śląskiej. Opracował opinie dla Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej związane z nadaniem tytułu profesora trzem kandydatom z wyższych uczelni.

Na szczególne podkreślenie zasługuje również fakt, że trzech jego wychowanków otrzymało tytuły naukowe profesora, natomiast trzech innych pracuje na macierzystym Wydziale na stanowiskach profesorów AGH.

Wiele wyników prac naukowo-badawczych, począwszy od działalności w Biurze Projektów Górniczych w Krakowie, a szczególnie w późniejszym okresie pracy w AGH, wdrożono w przemyśle górniczym. Dotyczy to pierwszych wyciągów wielolinowych w kopalniach węgla kamiennego „Bolesław Śmiały” (szyb Aleksander), „Wujek” (szyb Lechia), „Marcel” (szyb Antoni), prowadzenia naczyń wydobywczych oraz układów hamujących i zabezpieczających wyciągi szybowe a także nowatorskich metod m.in. EHD, zapoczątkowanych przez prof. Zygmunta Kaweckiego i urabiania wspomaganego strumieniami wody.

Wyniki prac naukowych i badawczych Profesora Klicha są szeroko publikowane i omawiane m.in. na konferencjach krajowych i zagranicznych. Bogaty dorobek publikacyjny Profesora Klicha obejmuje około 280 prac, w tym około 60 w czasopismach i materiałach zagranicznych, 4 książki, 2 monografie, 4 skrypty i 55 patentów.

Na wniosek Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Senat AGH uchwałą z dnia 4 lipca 2012 r. nadał Panu Klichowi tytuł Profesora Honorowego w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych
i wdrożenia ich wyników do praktyki przemysłowej, a także za bogatą i twórczą współpracę z ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą.

Wiedza i umiejętność organizowania prac naukowych jest wykorzystywana w przemyśle. Od 1982 roku Profesor Klich jest zatrudniony w Instytucie Techniki Górniczej KOMAG (dawnym CMG KOMAG). Aktywnie działa na rzecz rozwoju kadry naukowej Instytutu (seminaria, recenzje, ustalanie kierunków badań naukowych , prowadzenie Komisji Kwalifikacyjnej i Zespołu Oceniającego w Radzie Naukowej). W ciągu ostatnich 15 lat stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskało 40 pracowników KOMAG-u. Dba o utrzymanie wysokiego poziomu naukowego monografii jako ich redaktor naukowy.

Ważnym zadaniem była realizacja przez KOMAG i AGH problemu węzłowego „Kompleksowa mechanizacja procesów wydobywczych węgla kamiennego zapewniająca wzrost wydobycia i wydajności”, a szczególnie tematu „Kompleksowa mechanizacja drążenia wyrobisk korytarzowych eliminująca zagrożenia załóg górniczych”. Pan Profesor kierował pracami wykonywanymi w ramach tej problematyki.

Zakres prac naukowych i badawczych obejmował nowe techniki urabiania, nowe konstrukcje kombajnów chodnikowych oraz maszyn i urządzeń dla kompleksowej mechanizacji wyrobisk korytarzowych. Prace te kontynuowano w latach 1985-1991 w ramach Centralnego Programu Badawczo-Rozwojowego „ Maszyny i urządzenia wydobywczo-przeróbcze dla górnictwa węgla kamiennego”. Profesor Klich kierował pracami w ramach tematu „ Maszyny i urządzenia do wyrobiska korytarzowych i szybowych”.

W latach dziewięćdziesiątych brał czynny udział w realizacji projektu zamawianego „ Zespoły maszyn i urządzeń do wysokiej koncentracji wydobycia węgla kamiennego” (1995-1997), realizowanego przez KOMAG. Aktywnie uczestniczył w projekcie badawczym „Organ nowej generacji-badania i analiza możliwości wykorzystania do urabiania skał zwięzłych” (2002-2004), natomiast w latach 2004-2006 - w projekcie „ Zastosowanie bezprzewodowej transmisji danych do diagnostyki i sterowania maszyn i urządzeń górniczych”, w projekcie foresight „Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego węgla kamiennego” finansowanego przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego” (2006-2008), a w szczególności w realizacji zadania dotyczącego „Weryfikacji, scenariuszy rozwoju mechanizacji wydobycia w górnictwie węgla kamiennego”.

Przedstawiając dorobek Pana Profesora Adama Klicha, warto podkreślić jego wieloletni udział w pracach Rady Naukowej Instytutu Techniki Górniczej KOMAG.

Jest osobą cieszącą się niekwestionowanym autorytetem w środowisku naukowym. Jego życzliwość dla współpracowników, dążenie do konstruktywnego rozwiązania problemów oraz życiowy optymizm sprawiają, że może być dla nas wszystkich wzorem do naśladowania.

Adam Klich zmarł 12 sierpnia 2022 roku.